آزمون

ازمون

آزمون

آزمون

  به نام او              آزمون میان نوبت پایه نهم  دبیرستان سیدقطب  نام                   نام خانوادگی                  شعبه کلاس

Ò    1-معنی واژگان«بینندگان- برنا- گردان سپهر- صنع- متاع-حاجت-عنب -حیران   »رابنویسید2نمره

Ò 2-بیت((ز آزدگان بردباری و سعی/بیاموز،آموختن عار نیست))از جند جمله تشکیل شده است؟1نمره

Ò 1)یک   5              2)دو      5            3)سه5              4)چهار5

Ò    3-در کدام گزینه،جمله ی غیر ساده وجود دارد؟1)در زندگی،مطالعه ی دل غنیمت است  5  2)ز آزادگان بردباری و سعی5

Ò    3)همی دانه و خوشه خروار شد  5     4)گه خود پسندی و پندار نیست 51نمره

Ò    4تمام واژه های کدام گزینه،ساده است1)هیاهو،غنیمت،آینه5 2)آموختن،شکستن،خطا5)نقش،خوبی،آزادگان54)بردباری،نشان،عیب ها51نمره

Ò    6-کدام فعل از بیت روبرو،دریافت نمی شود؟ غنیمت شمر،جزحقیقت مجوی              که باری است فرصت،دگر بار نیست1نمره

Ò    1)فعل امر 5       2)فعل نهی5           3)مضارع اخباری 5                4)ماضی ساده5

Ò    7-معنی واژه مشخص شده ی کدام گزینه ،نادرست است؟1نمره

Ò    1)در زندگی،مطالعه دل غنیمت است(بررسی)  5  2)گه خودپسندی و پندار نیست(خیال) 5

Ò    3)که باری است فرصت،دگر بار نیست(یک بار) 5  4)ز آزادگان ،بردباری و سعی(نجات یافتگان) 5

Ò    8-معنی واژه ی مشخص شده ی کدام گزینه ،درست است؟1نمره

Ò    1)به چشم بصیرت به خود،درنگر(بینش) 5 2)تو را تا در آینه،زنگار نیست(لکه) 5

Ò    3)بیاموز،آموختن،عار نیست(اشکال) 5  4)همی دانه و خوشه،خروار شد(جمع شدن) 5

Ò    9-اسراروالتوحید اثرکیست؟1 بیدل دهلوی5          2 محمد بن منور 5     3نیما  5      4امام محمد غزَالی51نمره

Ò    10-مفهوم شعر ((آینه،چون نقش بنمود راست/خود شکن آیینه شکستن خطاست))در کدام گزینه،دیده می شود؟1نمره

Ò    1)ترک غرور و پذیرفتن واقعیت ها5 2)درست کار بودن و صداقت35)پرهیز از مردم آزاری5 4)ترک خشم و ریاکاری5

Ò    11-مفاهیم ((نا پایداری عمر،خودشناسی،تلاش و کوشش،عبرت پذیری))به ترتیب از کدام ابیات،دریافت می شود؟1نمره

Ò    الف) جوانی گه کار و شایستگی است               گه خودپسندی و پندار نیست

Ò    ب)غنیمت شمر،جز حقیقت مجوی                 که باری است فرصت،دگر بار نیست

Ò    ج)به چشم بصیرت به خود درنگر                   تو را تا در آیینه ،زنگار نیست

Ò    د)همه کار ایام درس است و پند                  دریغا که شاگرد هشیار نیست

Ò    1)ج،الف،د،ب5             2)د،ج،الف،ب   5           3)الف،د،ج،ب5            4)ب،ج،الف،د5

Ò    12-همه ی آرایه های ادبی به جز.....در بیت روبه رو وجود ندارد. آینه چون نقش تو بنمود راست       خود شکن آیینه شکستن خطاست1نمره

Ò    1)تضاد،تشبیه،واج آرایی5       2)کنایه،ضرب المثل،مراعات نظیر 5   3)کنایه،جناس،تلمیح  5  4)جناس،تشبیه،تضاد5

Ò    13-آرایه ی مقابل کدام بیت ،درست نیست؟1نمره

Ò    1)چو بفروختی،از که خواهی خرید؟/متاع جوانی به بازار نیست(تشبیه،مراعات نظیر) 5

Ò    2)مپیچ از ره راست بر راه کج/چو در هست،حاجت به دیوار نیست(جناس و تضاد) 5

Ò    3)به چشم بصیرت به خود،درنگر/تو را تا در آیینه ،زنگار نیست(واج آرایی،تشخیص) 5

Ò    4)همه کار ایام درس است و پند/دریغا که شاگرد هشیار نیست(تلمیح،مراعات نظیر) 5

Ò    14-بیت مقابل از چه کسی است؟ در زندگی،مطالعه ی دل غنیمت است        خواهی بخوان و خواه نخوان،ما نوشته ایم5/نمره

Ò    1)بیدل5      2)نظامی5           3)سپهری 5        4)سعدی5

Ò    15-در کدام گزینه ،غلط املایی وجود دارد؟5/نمره

Ò    1)دریغا که شاگرد هشیار نیست5 2)بیامز،آموختن آر نیست5 3)متاع جوانی به بازار نیست 5   4)تو را تا در آیینه،زنگار نیست5

Ò    16-کدام یک جفت واژه های زیر ،مترادف نیست؟5/نمره

Ò    17-عبارت زیر،چه کسی را معرفی می کند؟1)عیب و نقص52)سعادت و خوشبختی53 )نصیحت و اندرز54)زنگار و فریاد55/نمره

Ò       وی در عظیم آباد هندوستان متولد شد و از شاعران بزرگ فارسی زبان به شمار می رود.او را در آثار خویش اندشیه های لطیف عرفانی را با مضامینی پیچیده در آمیخت و شیوه ی بیان و سبک ویژه ای را به کار بست.

Ò    1)اقبال لاهوری5       2)صائب تبریزی5      3)عبدالقادر بیدل5          4)نظامی 5

            8 1-در عبارت مقابل دوگروه اسمی بیابید وهسته و وابسته را مشخص کنید  1نمره    این همه آیات نشانه ی قدرت الهی است

            19   آرایه های بیت روبه رو رامشخص کنید  1نمره تاکی آخر چوبنفشه سرغفلت درپیش        حیف باشدکه تو درخوابی و نرگس بیدار

             20  دربیت «جوانی گه کار وشایستگی است  1نمره   گه خودپسندی وپندار نیست»مسندها را مشخص کنید

            21   - دربیت (زآرادگان بردباری وسعی               بیاموز آموختن عار نیست )   «ی»  میامجی را مشخص کنید1نمره

        22   -دربیت زیر تشبیه ومراعات النظیر را مشخص کنید1نمره

            چوبفرختی از که خواهی خرید       متاع جوانی به بازار نیست

هسته ( و وابسته )

هسته ی گروه اسمی ، اسم است یا هر چه در حکم اسم باشد . ملاک تشخیص هسته ، اضافه است که به طریق زیر عمل می کند :

• وابسته های پیشین به یکدیگر اضافه نمی شوند و در بین آن ها و هسته نیز اضافه وجود ندارد : این دو کتاب
•  اوّلین کلمه ای که نقش نمای اضافه می گیرد ، هسته است : کتاب ِ خواندنی
•  عناصری که پس از هسته قرار می گیرند ، وابسته های پسین هستند که همه به یکدیگر اضافه می شوند :

کتاب ِ خوب ِ من

در دو مورد زیر   وابسته ی پسین  نقش نمای اضافه نمی گیرد  :

الف) نشانه ی نکره : انسانی شریف 

ب) وقتی که وابسته پسین جمله ی  تأویل پذیر باشد : انسانی که شریف است  .

وابسته های پیشین

وابسته های پیشین و انواع آن

وابسته های پیشین : حدّاکثر سه وابسته ی پیشین می تواند پیش از هسته قرار گیرد  . 

انواع وابسته های پیشین

 1- صفت اشاره : هرگاه واژه های « این » و « آن » و مشتقات آن ها همراه با اسم و جانشینان اسم ذکر شوند «صفت اشاره » اند . امّا اگر بی همراهی اسم و جانشینان آن ذکر شوند « ضمیر اشاره » هستند. 

 مثال :      این کتاب از آن کتاب بزرگ تر است .

     این از آن بزرگ تر است .

 نکته : هرگاه بعد از واژه های اشاره شده مکث کوتاهی شود واژه ی مورد نظر « ضمیر اشاره » است .

   مثال : این ، علی است . این  پسر ، خیلی دانا است . 

 صفات اشاره عبارت اند از :  این ، آن ، همین ، همان ، چنین ، چنان ، این چنین ، آن چنان ، این گونه ، آن گونه ، این سان ، آن سان ، این طور ، آن طور ، این همه ، آن همه ، این قدر ، آن قدر ، همین قدر ، همان قدر ، این اندازه ، آن اندازه ، همین اندازه ، همان اندازه . 

 2- صفت پرسشی : هرگاه واژه های «  کدام ،کدامین ، چه ، چگونه ، چطور ، چه جور ، چه سان ، چه قدر ، چه اندازه ، چه مقدار ، چند ، چندم ، چندمین ، هیچ و ... » همراه با اسم یا جانشینان اسم بیایند « صفت پرسشی » نامیده می شوند . امّا اگر با اسم یا جانشینان آن همراه نباشد « ضمیر پرسشی » هستند .

 مثال : کدام  غذا  را می پسندی ؟  کدام را می پسندی ؟

3- صفت  مبهم : هرگاه نشانه های مبهم « هر ، همه ، هیچ ، فلان ، چندین ، خیلی ، کمی ، بسیاری ، اندکی ، قدری ، برخی ، بعضی ، پاره ای ، چندان و ... » همراه اسم یا جانشینان اسم ذکر شوند ، « صفت مبهم » اند و اگر بدون همراهی اسم و جانشینان اسم ذکر گردند « اسم مبهم » اند .

 مثال : آن همه انسان آمدند  .   همه آمدند. 

نکته : هرگاه « چند ،  چندین ، هیچ » مفهوم پرسشی داشته باشند دیگر نشانه مبهم نیستند .

مثال : هیچ دانایی را می شناسی ؟

   4-  صفت تعجّبی : هرگاه واژه های « چه ، ،عجب ، چقدر » همراه اسم یا جانشینان اسم باشند « صفت تعجّبی » هستند و اگر به تنهایی ذکر گردند « ضمیر تعجّبی » اند .

 مثال : چه کار خوبی کردی  !    چه کردی !  

 5- صفت شمارشی :

الف) صفت شمارشی اصلی : هر گاه اعداد یک تا بی نهایت با اسم یا جانشینان اسم همراه گردند ، « صفتشمارشی » اصلی اند و اگر به تنهایی ذکر شوند « ضمیر شمارشی » اند .

 مثال : یک روز پیشت می آیم .   

ب) صفت شمارشی ترتیبی : صفتی است که با لفظ « ـُ مین » یا « ـُ م » همراه است . صفتی که با « ـُ مین » همراه می شود وابسته پیشین و صفتی که با « ـُ م » همراه می شود وابسته پسین است .

 مثال : چهارمین ماه از آشنایی ما فرا رسید .  ماه چهارم فرا رسید .

  6-  صفت عالی : همه ی صفت هایی که وند «ترین»را به دنبال دارند «صفت عالی» هستند

 مثال : دیدن او بهترین ( صفت عالی) آرزوی من است .

 7-  شاخص : عناوین و القابی را می گویند که پیش از اسم می آیند . شاخص ها بی هیچ فاصله ای در کنار هسته قرار می گیرند و خود اسم یا صفت هستند و می توانند در جای دیگری هسته گروه اسمی باشند  .

  مشهور ترین شاخص ها عبارتند از : آقا ، خانم ، استاد ، حاجی ، خواهر ، برادر ، عمو ، عمه ، خاله ، تیمسار ، سرلشکر ، کدخدا ، مهندس ، دکتر ، امام و ... 

مثال : دکتر احمدی را دیدم . 

نکته 1  : شاخص ها به تنهایی دارای هیچ نقش نحوی ( فاعلی ، مفعولی ، مسندی و ... ) نیستند . 

نکته2 : اگر عناوین و القاب با کسره ی اضافه ( نقش نمای اضافه ) همراه باشند ، شاخص محسوب نمی شوند بلکه هسته ی گروه اسمی اند .

مثال : دکترِ جرّاح آمد .

 قواعد هم نشینی وابسته های پیشین  : 

1-  نزدیک ترین وابسته ی پیشین به هسته در گروه اسمی « شاخص » است . این وابسته معمولاً با اسم های خاصّ انسان به کار می رود مانند : دکتر معین

2- هم نشینی صفت ترتیبی (ـُ مین) با « ممیز » کاربرد اندک دارد ؛ مانند : دومین تخته قالی به فروش رفت  .

3- صفت عالی نمی تواند با « ممیز » هم نشین شود ؛ مثلاً نمی توان گفت : بهترین کیلو پرتقال 

4- اگر صفت تعجّبی وابسته ی پیشین باشد ، هیچ وابسته ی پیشین دیگری نمی تواند بیاید ؛ مثلا ً نمی توان گفت چه چهار گل زیبایی!

5-  صفت مبهم با صفت شمارشی و صفت اشاره هم نشین می شود ؛ مثال : هر هشت تخته قالی به فروش رفت  .

6- صفت مبهم با صفت پرسشی هم نشین نمی شود ؛ مثلا ً نمی توان گفت : چند همه کس آمدند .

7- صفت اشاره دورترین وابسته پیشین به هسته است ؛ مثال : همین هشت قطعه طلا ارزش فراوانی دارد  .

وابسته های پسین

1 - « ی » نشانه ی نکره :  لباسی خریدم

2- نشانه های جمع : دوستان ، درخت ها 

3- صفت شمارشی ترتیبی ( همراه با پسوند ـُ م ) :  کوچه ی چهارم    

4- صفت تفضیلی : طبقه ی بالاتر   

5- مضاف الیه : خیابان مدرس ، شهر کرمانشاه 

6- صفت بیانی :  آهوی زیبا ، کیف قشنگ

 صفت بیانی دارای انواعی است که به اختصار به آن ها اشاره می کنیم: 

 الف : صفت فاعلی        

• بن مضارع + نده : شنونده ، بیننده
• بن مضارع + « ا » : گویا ، شنوا ، بینا
• بن مضارع +« ان » : روان ، نالان

ب : صفت مفعولی          

بن ماضی + ه : دیده ، نشسته

 ج : صفت لیاقت

مصدر + ی : شنیدنی ، دیدنی

 د : صفت نسبی

اسم + ی « نسبت » : چوبی ، آسمانی ، کتابی ، کرمانشاهی ، 

قواعد هم نشینی وابسته های پسین  :

1- نشانه ی جمع نزدیک ترین وابسته ی پسین به هسته است ؛ مثال : دانش آموزان دوم دبیرستان به اردو رفتند .

2- نشانه ی جمع بر « ی » نکره تقدّم دارد ؛ مثال : کتاب هایی که تازه چاپ شده اند ...

3- وقتی نشانه جمع و « ی » نکره و صفت بیانی با هم بیایند مضاف الیه نمی تواند بیاید ؛ می گوییم : دانش آموزانی تلاشگر آمدند . امّا نمی گوییم : دانش آموزانی تلاشگر مدرسه آمدند  .

4- اگر « ی » نکره و صفت بیانی با هم بیایند ، « ی » نکره را می توان پیش یا پس از صفت بیانی آورد ، مثال : خوابی ترسناک دیدم . یا : خواب ترسناکی دیدم .

5- « ی » نکره بعد از صفت شمارشی با « ـُ م » می آید ؛ مثال : برف دومی که بارید .

6- هم نشینی صفت بیانی و صفت شمارشی با « ـ ُ م » امروز کم کاربرد است ؛ مثال : در چوبی سوم

1-   نهاد در کدام بیت درست انتخاب نشده است؟ 
     الف)   شود کوه آهن چو دریای آب                اگر بشنود نام افراسیاب.(کوه آهن) 
      ب)  باز رسیدند شاد زان سوی عالم چو باد         مست و خرامان و خوش  سبز قبایان ما.(سبز قیابان ما) 
      ج)  به گفتار پیغمبرت راه جوی                   دل از تیرگی ها بدین آب شوی.(به گفتار پیغمبرت-دل) 
     د)  توانا بود هرکه دانا بود                    ز دانش دل پیر برنا بود.(هرکه-دل پیر) 
    2- در کدام بیت فعل امر وجود ندارد؟ 
    الف) تا توانی  پیش کس مگشای راز                  بر کسی این در مکن زنهار باز 
    ب)   از ظلمت خود رهایی ام ده                       با نور خود آشنایی ام ده 
    ج) هم تو به عنایت الهی                                   آنجا قدمم رسان که خواهی 
    د) گفت پیغمبر هر آن کاو سر نهفت              زود گردد با مراد خویش جفت " 
    3- هم خانواده در کدام گزینه نادرست است؟ 
    الف) عظیم: عظمی           ب)دست گیر : گرفتار              ج)سعادت: سعد                د) متعال: متعلم 
    4- آرایه ای در همه بیت ها مشترک است جز در بیت ؟ 
الف) در طلوع نگاه خسته ی تو                      برق رنگین کمان امید است. 
ب)   با بهاری که می رسد از راه                          سبز شو  تازه شو  بهاری شو. 
ج) تو را توش هنر می باید اندوخت                    حدیث زندگی می باید آموخت. 
د) برگ درختان سبز  در نظر هوشیار                 هر ورقش دفتریست  معرفت کردگار.  
5- کدام گزینه با شخصیت خواجه عبدا...انصاری صدق نمی کند؟ 
الف) داستان پردازی در منظومه های او به اوج می رسد. 
ب)  نثر خواجه عبدا... مسجع است. 
ج) معروف به پیر هرات ودر قرن پنجم به دنیا آمد. 
د)  به عربی و فارسی شعر می سرود.  
6- شعر( با  بهاری  که میرسد از راه) از کیست؟ 
الف) محمدجواد محبت           ب)قیصر امین پور                ج)محمود کیانوش            د)نصراله مردانی 
7- در کدام گزینه مفعول درست نشان داده شده است؟ 
الف)  پس آنچه تو را می گویم  از من به خاطر دار! 
ب)  چون کسی را چیزی پرسند که نداند  شرم نکند که گوید ندانم. 
ج) تو را پرواز بس زود است و دشوار         ز نو کاران که خواهد کار بسیار؟ 
د) ای کمیل دانش به از مال است که دانش تورا پاسبان است و تو مال را نگهبان.  
8- تعداد جملات در کدام گزینه با بقیه ی گزینه ها متفاوت است؟ 
الف) تا توانی پیش کس مگشای راز           بر کسی این در مکن زنهار باز 
ب) آن به که نظر باشدو گفتار نباشد             تا مدعی اندر پس دیوار نباشد. 
ج) مال با هزینه کردن کم آید و دانش با پرا کنده شدن بیفزاید. 
د) دنیا بر چهار چیز بر پاست:دانایی که دانش خودرا به کار برد ونادانی که ازآموختن سرباز نزندو بخشنده ای که در بخشش خود بخل نکند. 
9-در عبارت زیر چند متمم وجود دارد؟ 
       پدر را گفتم:از ایشان یکی سر بر نمی دارد که دو گانه ای بگزارد  چنان خواب غفلت برده اند که گویی نخفته اند که مرده اند. 
الف. یک                                 ب. دو                                ج. سه                                 د. چهار 
10- در کدام گزینه غلط املایی کمتری وجود دارد؟ 
الف) غصًه ی نا نموده- زائر حرم-تباه- قراضه. 
ب)  حجره-ترقًی- اوقات طلف شده- اسنای سفر. 
ج) تعمًل-به رغم-عوایل-ضمضمه. 
د)  تقلًا-منها-عتش - فراقت 
                                                                                                                                                                           
              " جهان جمله فروغ روی حق دان        حق اندر وی ز پیدایی است پنهان" 
آزمون هماهنگ ادبیات فارسی. پایه هفتم . نوبت دوم.  اردیبهشت ماه 93 .  زمان :  40دقیقه 
نام و نام خانوادگی:                نام کلاس:     /1       تعداد صفحه:2 
 معنا و مفهوم بیت ها و عبارت زیر را در جای مشخص شده بنویسید. 2 نمره 
الف. پدر را گفتم : از اینان یکی سر بر نمی دارد که دوگانه ای بگزارد.  
ب. نگردد شاخک بی بن برومند                       ز تو سعی و عمل باید ز من پند. 
ج. به گفتار پیغمبرت راه جوی                         دل از تیرگی ها بدین آب شوی. 
د. ای کمیل، دانش به از مال است که دانش تو را پاسبان است و تو مال را نگهبان. 
.................................................................................... 
  2.      کدام جمله نادرست است؟ 5/0 
الف. هر گاه بخواهیم مقصود خود را زیباتر و تاثیر گذارتر بگوییم، از " ادبیات " بهره می گیریم. 
ب. در مصراع: دانه ها چون در زمین پنهان شوند؛ " آرایه تشبیه " به کار رفته است. 
ج. جا به جایی در شعر و نثر ادبی، بر زیبایی سخن می افزاید. 
د. به فعل های غیر ربطی ، " فعل خاص" می گوییم. 
  نقش دستوری کلمه ی مشخص شده در هر گزینه را بنویسید. 1 نمره 
  
الف.   حکیمی   را  پرسیدند (                 )     
  ب.   زود گردد با مراد خویش   جفت   (                ) 
ج.   با  زبان فارسی  می توانم اندرز استادان اخلاق را بشنوم (                  ) 
د.  پسر هیچ گاه  نصیحت های پدر   را از یاد نمی برد (                    ) 
  4.      با توجه به کلمه ی داخل پرانتز، کدام گزینه  صحیح است؟ 5/0 
الف. روز .   دست  .   اصول   (  ساده ) 
ب. خاکدان .  سخنرانی  . تخته   ( مشتق ) 
ج. گل فروشی .  فرمان گذار  . نمک  نشناسی  (  مشتق مرکب) 
د. معاصر .  دلاویز  . طراوت   ( ساده) 5.      جدول را کامل کنید.(  تمام فعل ها ی جدول را به  دوم شخص مفردببرید).  5/1 نمره 
   
         فعل 
  مضارع اخباری   
  ماضی استمراری   
   آینده ( مستقبل) 
    نوشتید 
    ساختند   
  جملات صحیح یا غلط را مشخص کنید.   5/1 نمره 
الف. کلمه ی ( کهنسالی ) مشتق مرکب است.          ص           غ 
ب. در قالب شعری قطعه ، تمام  مصراع های سمت چپ ، هم قافیه هستند.       ص             غ 
ج. مسند در جملاتی می آید که فعل آن  اسنادی ( ربطی )  نباشد.                    ص              غ 
د. در عبارت : تن هاشان ناپایدار است و نشانه هایشان در دل ها آشکار؛ دو مسند وجود دارد.    ص         غ 
و. جمله از لحاظ مفهوم و پیام به چهار دسته تقسیم می شود.            ص           غ 
ن. در شعر زنگ آفرینش ، آرزوی جوجه گنجشک؛ رهسپار شدن با باد بود.        ص            غ  
  برای هر گزینه یک آرایه مشخص کنید.  1 نمره   
الف. زندگی بر تو می زند لبخند  (                     ) 
ب. غنچه هم گفت : گر چه دلتنگم        مثل لبخند باز خواهم شد (                     ) 
ج. خداوندا به حق نیک مردان            که احوال  بدم  را  نیک  گردان  (                   ) 
د. چو عمرم مدتی با گل گذر کرد        کمال هم نشین در من اثر کرد  (                    )  
8.برای هر کلمه فقط  دو هم خانواده بنویسید.  1 نمره 
حضور = (                   ) ؛ (                      ) 
محبوب = (                  ) ؛  (                     )