گروه اسمی

1- هسته : هسته ی گروه اسمی همیشه اسم و یا ضمیر می باشد ؛ مانند : کتاب جغرافی ـ من دانا

هر گروه اسمی را در یکی از حالت های زیر می توان دید :

الف) هسته ← کتاب

ب) وابسته ی پیشین + هسته ← آن کتاب

ج) هسته + وابسته ی پسین ← کتاب جغرافی

د) وابسته ی پیشین + هسته + وابسته ی پسین ← آن کتاب جغرافی

2- وابسته ها : وابسته ها به دو دسته ی وابسته های پیشین و وابسته های پسین تقسیم می گردند .

وابسته های پیشین گروه اسمی عبارتند از :

الف) صفت پرسشی : چه ، چگونه ، کدام ، کدامین ، چند ، چندمین و ...  مانند : کدامین کتاب ؟

ب) صفت اشاره : این ، آن ، همین ، همان ، چنین ، چنان و ...  مانند : آن کتاب

ج) صفت تعجّبی : چه و عجب . مانند : عجب کتابی !

د) صفت مبهم : همه ، هر ، هیچ ، فلان و ... مانند : فلان کتاب

ه) صفت عالی : بهترین ، زیباترین ، بلندترین و ... مانند : بهترین کتاب

و) صفت شمارشی : که خود نیز بر دو نوع می باشد

صفت شمارشی اصلی : یک ، دو ، سه ، چهار و ... مانند : پنج کتاب

صفت شمارشی ترتیبی ( اعداد اصلی + ـُ مین ) : یکمین ، دومین ، سومین ، چهارمین و ... مانند : پنجمین کتاب

تذکّر : وابسته های پیشین در صورتی صفت هستند که همراه اسم باشند و گرنه ضمیر واقع می شوند .

ز) شاخص : شاخص ها عناوین و القابی هستند که بدون هیچ نشانه و یا نقش نمایی پیش از اسم می آیند . شاخص ها همیشه بدون فاصله در کنار هسته قرار می گیرند و در جای دیگر می توانند خود هسته ی گروه اسمی واقع شوند . پُر کاربردترین شاخص ها عبارتند از : آقا ، استاد ، امام ، امامزاده ، سیّد ، برادر ، خواهر ، حاجی ، حاج آقا ، عمو ، دایی ، عمه ، خاله ، تیمسار ، سرهنگ ، سرتیپ ، سرلشکر ، ستوان ، سرکار ، کدخدا ، مهندس ، دکتر ، شاه ، شاهزاده ، شهید ، خواجه ، میرزا و ...

 تذکّر 1 : باید توجّه داشت که بعد از شاخص نباید نقش نمای اضافه بیاید وگرنه آن کلمه دیگر نمی تواند شاخص باشد .

 تذکّر 2 : اگر این کلمات به تنهایی در جمله بیایند و یا همراه وابسته ی پسین باشند دیگر شاخص نیستند و در این صورت هسته ی گروه اسمی واقع می شوند و می توانند نقش های اسم را بپذیرند .

مانند : من کدخدا حسن را دیدم ← « کدخدا » شاخص و واژه ی « حسن » هسته ی گروه اسمی می باشد .

امّا در جمله ی : من کدخدای روستا را دیدم ← « کدخدا » هسته ی گروه اسمی و واژه ی « روستا » مضاف الیه می باشد .

وابسته های پسین گروه اسمی عبارتند از :

الف) « ی » ناشناس ( نکره ) ؛ مانند : کتابی

ب) علامت های جمع ( ها ، ان ، ون ، ین ، ات ) ؛ مانند : کتاب ها

ج) مضاف الیه ؛ مانند : کتابِ حسن

د) صفت بیانی ؛ مانند : کتابِ زیبا

ه) صفت شمارشی ( اعداد اصلی + ـُ م ) : یکم ، دوم ، سوم ، چهارم و ... ؛ مانند : کتابِ پنجم

تذکّر : بهترین عاملی که می تواند در شناخت و پیدا نمودن « هسته » به ما کمک کند « نقش نمای اضافه » است ؛ و باید  گفت « نقش نمای اضافه » برای اوّلین بار همراه  هسته می آید ، به عبارت دیگر اوّلین کلمه ای که نقش نمای اضافه می گیرد « هسته » ی گروه اسمی است . مانند :

کتابِ مفید ← کتاب « هسته » است

شناختِ کتابِ مفید ← شناخت « هسته » می باشد

راهِ شناختِ کتابِ مفید ← راه « هسته » است